ထား၀ယ္ ေရနက္ဆိပ္ကမ္းႏွင့္ ေက်ာက္ျဖဴ ေရနက္ဆိပ္ကမ္းမ်ား တည္ေဆာက္ၿပီးစီး ပါက အထူးစီးပြားေရးဇုန္မ်ား ေပၚေပါက္လာမည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္ အလမ္း မ်ား ပြင့္လန္းလာမႈႏွင့္အတူ အလုပ္သမားမ်ား၏ ရပိုင္ခြင့္ႏွင့္ အခြင့္အေရးမ်ားအား အလုပ္သမား ဥပေဒျဖင့္ အကာအကြယ္ ေပးႏိုင္ရန္လည္း လိုအပ္ာေၾကာင္း ျဖစ္ေပၚလာမည့္ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ အခင္းအက်င္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကြၽမ္းက်င္သူမ်ားႏွင့္ ဥပေဒဆိုင္ရာ အၾကံေပးမ်ား၏ ေျပာၾကား ခ်က္ အရသိရွိရသည္။
အဆိုပါ ထား၀ယ္ႏွင့္ေက်ာက္ျဖဴ ေရနက္ဆိပ္ကမ္းႏွင့္အတူ ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္း ႏွင့္ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းမ်ား အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ တိုးတက္လာမည္ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ ထား၀ယ္ ေရနက္ဆိပ္ကမ္းမွာ ျမန္မာဆိပ္ကမ္း အာဏာပိုင္မ်ားႏွင့္ အီတလီ-ထိုင္း ဖက္စပ္ကုမၸဏီတို႔က ပူးေပါင္း အေကာင္အထည္ေဖာ္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း လည္း သိရွိရသည္။
ေရနက္ဆိပ္ကမ္းႏွင့္ ဆက္စပ္၍ ရထားလမ္းေဖာက္လုပ္ျခင္း၊ ကားလမ္းေဖာက္လုပ္ျခင္းမ်ားႏွင့္အတူ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားေပး စက္႐ံုႏွင့္စတီး စက္႐ံုမ်ားလည္းတည္ေဆာက္သြားမည္ျဖစ္ၿပီး အဆိုပါထား၀ယ္ေရ နက္ဆိပ္ကမ္းႏွင့္ ေက်ာက္ျဖဴေရနက္ ဆိပ္ကမ္းအား ေလယာဥ္ျဖင့္ ဆက္သြယ္ပ်ံသန္းႏိုင္ရန္လည္း စီစဥ္လ်က္ရွိေၾကာင္း သိရသည္။
“Special Economic Zone တည္ေထာင္လိုက္ရင္ လုပ္ငန္းေတြ၊ ဆိပ္ကမ္းေတြ ေရာက္လာမယ္။ လုပ္ငန္းတည္ေထာင္ၿပီးရင္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈနဲ႔အတူ နည္းပညာေတြလည္းေရာက္လာမယ္။ ေနာက္ ကြၽမ္းက်င္ လုပ္သားေတြလည္း လိုအပ္လာမယ္။ ဒီေတာ လုပ္သားေတြ ကြၽမ္းက်င္အဆင့္ျဖစ္ေအာင္ Training ေပးၾကမယ္။ အတတ္ပညာပိုင္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး လုပ္သားေတြလည္း ပိုၿပီးကြၽမ္းက်င္လာမယ္။ ေနာက္ဆံုး အေထြေထြ လုပ္သားေတြအတြက္ပါ အလုပ္အကိုင္ေတြ ရလာႏိုင္တယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္ အေနနဲ႔လည္း ႏိုင္ငံျခားပို႔မယ့္ပို႔ကုန္ေတြကေန တစ္ဆင့္ ႏိုင္ငံျခားေငြ ရလာႏိုင္တယ္”ဟု ဆိပ္ကမ္းကုန္သြယ္ေရးလုပ္ငန္းဆိုင္ ရာ ကုမၸဏီတစ္ခုမွ မန္ေနဂ်င္းဒါ႐ုိက္တာတစ္ဦး က ေျပာျပခဲ့သည္။
ထား၀ယ္ေရနက္ဆိပ္ကမ္းမွာ အထူးသျဖင့္ ထိုင္း၊ ဗီယက္နမ္ႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ေဖာက္လုပ္ထားေသာ Southern Economic Corridor ႏွင့္ လမ္းေၾကာင္း တည့္ေနေသာေၾကာင့္ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ အက်ဳိးအျမတ္မ်ားစြာ ရႏိုင္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။ အထူးသျဖင့္ အာဆီယံအဖြဲ႕၀င္ႏိုင္ငံ မ်ား၊ GMS ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ကုန္သြယ္မႈျပဳလုပ္ရာတြင္ ပိုမိုလြယ္ကူသြားႏိုင္ေၾကာင္း စီးပြားေရးပညာရွင္မ်ား၏ေျပာၾကားခ်က္မ်ားအရ သိရွိရသည္။
“အခု post မွာေပးတဲ့ wages က သိပ္ျမင့္ရင္၊ ႏိုင္ငံတကာမွာ ေပးတဲ့ႏႈန္းအတိုင္းေပးရင္ ျပည္တြင္းမွာ အလုပ္လုပ္ေနတဲ့ တကယ္ေတာ္တဲ့၊ အသက္အရြယ္အားျဖင့္လည္း ငယ္ရြယ္ေသးတဲ့သူေတြ ဒီမွာသြားလုပ္ၾကမယ္။ ကိုယ့္ျပည္တြင္းလည္း ျဖစ္ တယ္၊ လစာလည္း ပိုေကာင္းတယ္။ အေတြ႕အၾကံဳလည္း ရႏိုင္ေတာ့ ဒီကို သြားၾကမွာပဲ။ အဲဒီအခါမွာ internal brain drain စျဖစ္မယ္” ဟု အာဆီယံစီးပြားေရးဆိုင္ရာကြၽမ္းက်င္ သူတစ္ဦးက ေျပာျပခဲ့သည္။
ယင္းကဲ့သို႔ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းမ်ား ပြင့္လန္းလာမႈႏွင့္အတူ အဆိုပါအလုပ္႐ုံမ်ားတြင္ အလုပ္လုပ္မည့္ အလုပ္သမား မ်ားအား အလုပ္သမားအခြင့္အေရး၊ ရပိုင္ခြင့္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ အကာအကြယ္ ေပးရန္လည္း လိုအပ္ေနေၾကာင္း၊ လက္ရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္အလုပ္သမား ဥပေဒႏွင့္ပတ္သက္၍ အဂၤလိပ္အစိုးရ လက္ထက္က ဥပေဒမ်ားသာ မ်ားေၾကာင္း၊ လြတ္လပ္ ေရးရၿပီးေနာက္ တြင္လည္း ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ပါလီမန္ ဒီမိုကေရစီေခတ္ဥပေဒႏွင့္ ဆိုရွယ္ လစ္ေခတ္ဥပေဒမ်ားသာ ရွိေနၿပီး ယင္းဥပေဒမ်ားမွာ ယခုေခတ္စနစ္အေျခအေနႏွင့္ ကြာျခားေနေၾကာင္းလည္း သိရွိရသည္။
“လတ္တေလာမွာေတာ့ ဥပေဒ အေဟာင္းေတြကိုပဲ လွည့္သံုးေနရေတာ့ ေျပာင္းလဲတိုးတက္လာတဲ့ တံခါးဖြင့္စီးပြားေရးမူ၀ါဒနဲ႔ ဂလိုဘယ္လိုက္ေဇးရွင္းေခတ္မွာ အရမ္းျပတ္က်န္ခဲ့တာမ်ဳိးျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒီဥပေဒကို အထိုက္အေလ်ာက္ ျပင္ဆင္ထားတာမ်ဳိးရွိေပမယ့္ ကမၻာေပၚမွာ တိုးတက္ေျပာင္းလဲလာတဲ့ အရွိန္အဟုန္နဲ႔စာရင္ အရမ္းကိုေနာက္က် က်န္ခဲ့ပါၿပီ။
အခုရွိေနတဲ့ဥပေဒကို ဘယ္ဥပေဒေတြနဲ႔ ခ်ဳပ္ထားလဲ ဆိုေတာ့ ၁၉၆၄ ခုႏွစ္ ျပည္သူ႔အလုပ္သမားမ်ား အေျခခံရပိုင္ခြင့္ႏွင့္ တာ၀န္မ်ားျပ႒ာန္းသည့္ ဥပေဒဆိုၿပီး ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီေခတ္က ဥပေဒက ခ်ဳပ္ထားပါတယ္။ အဲဒီဥပေဒ ရဲ႕ေအာက္မွာ အခုေျပာတဲ့ ေခတ္ေဟာင္းက ဥပေဒက နည္းဥပေဒအေနနဲ႔ ပါသြားပါတယ္။ အခုဒီဘက္ေခတ္ေနာက္ပိုင္းမွာ ျပည္ပအလုပ္ အကိုင္ ရွာေဖြေရး ဥပေဒဆိုတာရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ကိစၥေတြ အရမ္းမ်ားလာတဲ့အခါမွာ ဒါနဲ႔ပတ္ သက္တဲ့ အလုပ္သမား ဥပေဒက အရမ္းကို အားနည္းေနပါတယ္” ဟုတရား႐ံုးခ်ဳပ္ေရွ႕ေန ဦးသန္းေမာင္က ေျပာျပခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္ မၾကာခင္က ျပ႒ာန္းခဲ့ေသာ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒတြင္ ေခတ္ႏွင့္ေလ်ာ္ညီေသာ အလုပ္သမားဥပေဒ ျပ႒ာန္းရမည္ဆိုေသာ အခ်က္ပါ၀င္ေၾကာင္းလည္း သိရွိရသည္။ “ဥပမာေျပာရရင္ ေရနံဆိုပါေတာ့ ကုန္းေပၚမွာ ေရနံတြင္းတူးတဲ့ ကိစၥနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အလုပ္သမား ဥပေဒမ်ဳိး တစ္ခ်ိန္တုန္းက ရွိခဲ့ တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီေန႔ေခတ္မွာ ကမ္းလြန္ေရနံတြင္းတူး တာမ်ဳိးလို စတဲ့ ေရေအာက္ တူးေဖာ္ေရးေတြနဲ႔က်ေတာ့ ဥပေဒတိတိက်က်မရွိဘူး။ ေျပာရရင္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံဖို႔ လာတဲ့သူေတြမွာ ပါလာတဲ့ဥပေဒနဲ႔ပဲ အလုပ္လုပ္ရတယ္။ ျမန္မာျပည္က အလုပ္သမားေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးက်ေတာ့ တိတိက်က်မရွိဘူး။
အမွန္အတိုင္း ေျပာရရင္ေခတ္ေဟာင္းက ဥပေဒက အံမ၀င္ေတာ့တဲ့အတြက္ အလုပ္သမားဥပေဒကို တိုးတက္ေျပာင္းလဲလာတဲ့ အေျခအေနနဲ႔ လိုက္ေလ်ာညီေထြ ျဖစ္ေအာင္ ေရးဆြဲျပ႒ာန္းသင့္ပါတယ္။ ျပင္ဆင္တာေတြ လုပ္ရပါမယ္။ ဒါေတြကလက္ရွိ အေျခအေနမွာ လႊတ္ေတာ္ေပၚမွ ျဖစ္လာလိမ့္မယ္ လို႔ယူဆရတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ရဲ႕ ပုဒ္မ ၂၄ မွာ အလုပ္သမားမ်ား၏ အခြင့္အေရးကိုကာကြယ္ေစာင့္ ေရွာက္ရန္လိုအပ္သည့္ ဥပေဒမ်ား ျပ႒ာန္းရမည္ဆိုၿပီး ပါထားတာရွိပါ တယ္”ဟု ၎က ဆက္လက္သံုးသပ္ ျပခဲ့သည္။ “လက္ရွိ အေျခအေနမွာေတာ့ အလုပ္သမားဥပေဒက ရွိေပမယ့္ မလံုေလာက္ေသးပါဘူး။ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမယ့္သူေတြကေတာ့ ႏိုင္ငံျခားကေန သူတို႔ဥပေဒနဲ႔ သူတို႔လာၾကတယ္။
သူတို႔ဥပေဒက ကိုယ့္ႏိုင္ငံမွာရွိေန တဲ့ဥပေဒထက္ကို ျမင့္ေနေသးတယ္ ဆိုေတာ့ အလုပ္သမားအေရးနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ေတာ့ သူတို႔က ေပ်ာ္ၾကတယ္။ ေနာက္တစ္ခု ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အလုပ္သမား သမဂၢဆိုတာမရွိဘူး။ အလုပ္သမားသမဂၢဆိုတာ ရွိရင္ အလုပ္သမားေတြ အေရးဆိုလို႔ရတယ္။ အလုပ္သမားကိစၥ၊ အလုပ္သမားအေရးဆိုတာ အစိုးရတစ္ဦးတည္းက ခ်ည္းလုပ္လို႔မရပါဘူး။ အလုပ္သမား အခ်င္းခ်င္းက လုပ္ပိုင္ခြင့္၊ ေတာင္းဆိုပိုင္ခြင့္ရွိရမယ္။ ႏိုင္ငံျခားက ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူေတြ ကေတာ့ အဲဒီလို အလုပ္သမားသမဂၢမရွိဘူးဆိုရင္ သူတို႔ကပိုႀကိဳက္ပါတယ္။ ဆိုလိုတာက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အလုပ္သမားေတြကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေပးတဲ့ ဥပေဒမရွိဘူးလို႔ ဆိုလိုတာမဟုတ္ပါဘူး။ မလံုေလာက္တာရယ္၊
တိတိက်က် လုပ္ကိုင္ႏိုင္ဖို႔ enforcement အပိုင္းမွာ အားနည္းေနတာေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒီစီးပြားေရးဇုန္ ေတြ ေပၚေပါက္လာရင္ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္းနဲ႔အတူ အလုပ္သမားရဲ႕ အက်ဳိးစီးပြားကို ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ရမယ္ ဆိုတဲ့ အပိုင္းေတြလည္း ပါလာတဲ့အခါၾကေတာ့ ေစာေစာကေျပာသလို အခုျဖစ္လာမယ့္ လႊတ္ေတာ္အသစ္ေတြက ျပ႒ာန္းေပး ႏိုင္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ပိုၿပီးေတာ့ သင့္ေတာ္မွာျဖစ္ပါတယ္”ဟု ဦးသန္းေမာင္ကဆက္စပ္သံုးသပ္ျပခဲ့သည္။
“ျမန္မာႏုိင္ငံက ဥပေဒအတုိင္း လုပ္ရမယ္ဆိုရင္ ျပည္ပရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူေတြက ပုိႀကိဳက္တယ္။ သူတို႔ႏိုင္ငံ က ဥပေဒက အလုပ္သမားဥပေဒနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ အရမ္းစည္းၾကပ္တယ္။ ဥပမာ စင္ကာပူက ျပန္လာတယ္ ထား၊ လုပ္ငန္းခြင္ထဲလက္သန္း တစ္ေခ်ာင္း ျပတ္သြားတာဆိုရင္ေတာင္ေလ်ာ္ေၾကး အမ်ားႀကီးရတယ္။ ဒီမွာ လုပ္စားကုိင္စားရတာက်ေတာ ့လုပ္ငန္းခြင္ထိ ခိုက္မႈေၾကာင့္ ရရင္ေတာင္ ေလး၊ ငါးေသာင္းပဲရတယ္။ ဘာသြားလုပ္လို႔ ရမွာလဲ။ တစ္ခါခါ ျမန္မာျပည္မွာ သူတို႔အလုပ္လုပ္ ခ်င္ၾကတယ္။ ကုိယ့္ႏုိင္ငံက အလုပ္သမားေတြ သူတို႔ဆီမွာ သြားလုပ္တာထက္စာရင္ ကုိယ့္ႏုိင္ငံမွာ ဣေႁႏၵရရ၊ သိကၡာရွိရွိ၊ အလုပ္လုပ္ႏုိင္ဖို႔ ကုိယ့္ဥပေဒ က အားကုိးေလာက္တဲ့ reliableျဖစ္ဖို႔ လိုတယ္”ဟု ဥပေဒပညာရွင္တစ္ဦးက ေျပာျပခဲ့သည္။
